Tineke Postma, de veelgeprezen bandleider, componist en saxofonist, bracht in mei 2023 haar langverwachte achtste album Aria uitbrengen uit via Edition Records. Aria weerspiegelt Tinekes persoonlijke muzikale reis sinds de release van haar album ‘Freya’ in februari 2020, met nieuwe composities, waaronder stukken geïnspireerd op de Bimhuis Compositieopdracht 2021. De titel ‘Aria’ vertegenwoordigt Tineke’s passie voor het incorporeren van adem en ruimte in haar muziek, wat volgens haar belangrijker is dan ooit in de wereld van vandaag. Het betekent ook melodie, en is een muzikale vorm die centraal staat in opera, een invloed op Tineke en een vorm die haar dierbaar is: in het bijzonder de expressieve en lyrische zang van Maria Callas.
De aantrekkingskracht van het woord Aria ligt in zijn veelzijdigheid. Het betekent ‘lied’ of ‘melodie’ in het Italiaans en vertaalt zich letterlijk naar ‘lucht’, een muzikale term die wordt gebruikt voor een uitgebreide vocale solo in opera. Tineke bewaart goede herinneringen aan het voor het eerst horen van de legendarische operazangeres Maria Callas op 10-jarige leeftijd, wat een blijvende indruk op haar achterliet en haar liefde voor sterke lyrische melodieën vormgaf. De lyriek, dramatiek en intensiteit in Callas’ zang zijn Tineke sindsdien bijgebleven en vormen nog steeds de basis van haar muzikale stijl. Zoals Tineke uitlegt; “Mijn saxofoonspeelstijl, als instrumentale expressie die het dichtst bij de menselijke stem ligt, is altijd beïnvloed door de melodieuze vocale lyriek in de muziek van grootheden als MARia Callas. Het woord ‘Aria’, dat ‘lucht’ betekent, inspireert mij ook om mijn muziek te laten ademen, of deze nu intens of sereen is. Een van de dingen die wij als muzikanten kunnen doen voor de gemeenschap en de mensheid als geheel is om vrede, bewustzijn en de schoonheid van muziek en het leven te laten resoneren door onze composities en spel.” Er is momenteel zoveel gaande in onze wereld; we kunnen allemaal wel wat ruimte, adem en lucht gebruiken als we leven creëren en ermee omgaan.” “Door de jaren heen ben ik gaan beseffen dat LUCHT het belangrijkste element is dat ik nodig heb als hoornist en als mens. Ik probeer mezelf altijd af te vragen voordat ik mijn hoorn oppak; hoe voel ik me nu? Voel ik mij gegrond? Door goed te ademen kom ik in een zone van focus en ontspanning, zodat ik zo creatief en zo goed mogelijk kan spelen.
Dit album is een mix van instant gecomponeerde ensemble-improvisaties en gecomponeerde muziek van Tineke. Naast lyrische melodieën en avontuurlijke ritmes richt ze zich op muzikale elementen als klank, ruimte, texturen, sfeer en orkestratie geïnspireerd op de muziek van Ben Monder, Bill Frisell, Paul Motion, elektrische muziek uit de jaren zeventig van Miles Davis en het volledige oeuvre van haar held Wayne Shorter.
Voor sommige van haar “composities” gebruikte Tineke heldere muzikale vormen gebaseerd op bepaalde Aria-vormen, met een duidelijk begin en einde, sommige korter en langer of via gecomponeerde Aria-vormen. Tot 1400 stond de Aria voor een zangstijl, na 1700 voor een instrumentale vorm. De Aria bestond destijds uit drie delen. Eén van Tineke’s composities, genaamd The Sky Is Everywhere, is hierdoor beïnvloed. Na 1850 was een concert Aria een lied dat op zichzelf stond, zonder deel uit te maken van een groter werk met één stemming en één tempo. Leaning Into the Afternoons, Those Who Are Closely en Ballad zijn goede voorbeelden van dit concept. Het Aria-gedeelte van een opera is het moment van reflectie en expressie van het verhaal. Zoals Tineke altijd zegt; “Ik vertel graag verhalen met mijn werk en spel”.
