Les Apaches
PARIJS, 1903. “Hooligans” noemen ze zich. De naam ‘Les Apaches’ verwijst niet alleen naar een gevreesde criminele bende die Parijs onveilig maakt, maar tevens naar een kunstenaarsgroep uit diezelfde periode. Les Apaches zien zichzelf als artistieke outcasts. Ze vormen een informele groep die op zaterdagen tot diep in de nacht bijeenkomt. Componisten als Maurice Ravel, Manuel de Falla, Igor Stravinsky, Déodat de Séverac en Maurice Delage, pianist Ricardo Viñes, dichter Tristan Klingsor en schilder Paul Sordes maken onder anderen deel uit van de groep. Hun gezamenlijke fascinatie voor Debussy en zijn opera ‘Pelléas et Mélisande’ brengt de groep in eerste instantie bijeen. Er blijken meer gemeenschappelijke passies te zijn: de Chinese kunst, Mallarmé, Rimbaud, Verlaine, Cézanne, Van Gogh en de Russen worden bewonderd. De onderlinge hechte band zorgt voor een vruchtbaar cultureel klimaat, waarin de kunst in een wirwar van stromingen een nieuwe weg inslaat. De vrienden blijven elkaar met regelmaat opzoeken, totdat in 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbreekt en de groep uiteen valt. Aangezien het een vriendengroep betreft is er, op een aantal fragmenten uit dagboeken en brieven na, maar weinig vastgelegd. Wellicht is dat de reden dat Les Apaches als groep nooit echt bekend is geworden.
Op de cd staan bekende meesterwerken, zoals de ‘Siete canciones populares españolas’ van De Falla en ‘Shéhérazade’ van Ravel. Naast de twee genoemde cycli zijn op de cd ook prachtige onbekende liederen te vinden, zoals de ‘Trois mélodies’ van Delage, ‘Oración de las madres que tienen a sus hijos en brazos’ en ‘Trois mélodies’ van De Falla en drie liederen van De Séverac. Deze liederen zijn – net als de versie voor zang en piano van ‘Shéhérazade’ – nog maar zelden opgenomen.
Biografie
Sopraan Ellen Valkenburg en pianist Maurice Lammerts van Bueren ontmoetten elkaar op het Koninklijk Conservatorium in Den Haag, waar Ellen studeerde en Maurice docent is. Inmiddels vormen ze al jaren een duo.
Ze geven regelmatig liedrecitals in Nederland en waren diverse malen te gast tijdens het Internationaal Lied Festival Zeist. Bij laatstgenoemd festival traden ze niet alleen als duo op, maar ook gezamenlijk in ensemble-recitals met zangers als Henk Neven, Peter Gijsbertsen en Robert Holl.
Met het Coco Collectief brengen ze concerten en voorstellingen, waarin het klassieke lied vanuit een nieuwe invalshoek benaderd wordt.
In 2021 kwam bij het label Zefir Records hun eerste duo-cd ‘Les Apaches’ uit, waarvoor ze vele lovende recensies ontvingen. Zo schreef Erik Voermans in Het Parool: “Valkenburg heeft een fraaie, ranke stem, die ze met grote muzikaliteit en zuiverheid inzet, voorbeeldig begeleid door het verfijnde toucher van Lammerts van Bueren.” In De Gelderlander zegt Maarten-Jan Dongelmans: “Het duo is optimaal op elkaar ingespeeld en gaat helemaal op in sfeer- en tekstbeleving. Stem en instrument zitten ook qua kleuring en frasering op één lijn. Ze communiceren hun enthousiasme voor deze bijzondere liederenschat met een gedrevenheid die in haar spontaniteit overrompelend overkomt.”
Ellen Valkenburg won vele prijzen, o.a. met pianiste Andrea Vasi tijdens het Internationaal Vocalisten Concours. Maurice Lammerts van Bueren heeft zich volledig toegelegd op het liedbegeleiden en werkte met zangers als Angelika Kirchschlager, Lilian Farahani en Thomas Oliemans.