Matthias Van den Brande is een jonge saxofonist en componist/arrangeur met alvast een interessant verhaal. Hij woonde en studeerde in verschillende uithoeken van de wereld, van zijn thuisland België tot Nederland (Amsterdam) en de Verenigde Staten (Philadelphia). Matthias ontwikkelde zich tot een sterke stem en persoonlijkheid in het jazzidioom en daarbuiten. Zo werkte hij met het Brussels Jazz Orchestra (‘The Future is Now’) en bracht hij een klassiek blaaskwintet en een jazzkwartet samen in ‘Opus #1’.
Laatstelijk maakt hij vooral furore met zijn Matthias Van den Brande Trio waarin Tijs Klaassen op bas en Wouter Kühne op drums. In de zomer van 2022 won het trio de ‘Grote Prijs’ op zowel de B-Jazz Contest (Gent Jazz Festival) als het Tremplin Jazz ‘Concours Européen’ (Avignon Jazz Festival).
Matthias leerde Tijs en Wouter kennen aan het Conservatorium van Amsterdam. Behalve een sterke muzikale band ontwikkelde zich ook een hechte vriendschap. Men speelt met elkaar in een aantal overlappende ensembles (zoals Tijs Klaassen Quintet, Floris Kappeyne Trio en Mo van der Does Motet).
Het trio kreeg vorm tijdens de pandemieperiode toen demo’s werden opgenomen in een kerkje. Het gaf Matthias de overtuiging dat er in deze bezetting zat ruimte zat voor ontplooiing. Eenzelfde ruimte die wordt geboden door het immers ontbreken van een harmonisch dominant instrument. “Ik componeer graag voor grotere bezettingen, veel kleur en veel opties. Maar Joe Henderson is een grote inspiratiebron en zo ook Sonny Rollins, Lee Konitz, een Mark Turner…. Die hebben allen albums gemaakt in deze bezetting. Dat zijn voor mij referentieplaten.”
Hoe verhoudt het zijn van bandleider tot het spelen met je beste vrienden? “Pure democratie werkt zelden in jazz. Iemand moet de richting bepalen. Maar als we aan het spelen zijn dan moet de hiërarchie haast verdwijnen, of wijken voor iets beters. Ik zie ons alle drie als even belangrijk maar ik trek het gewoon. Ik schrijf de meeste muziek en bepaal de keuzes. Maar muzikaal gezien in deze band is niemand vervangbaar.”
De eerste EP, ‘Approaching the Present’, verscheen april 2022; amper een jaar later is er ‘Three Sides of a Coin’, opgenomen in Wisseloord Studios. Wat is er te zeggen over het proces van componeren? “Muziek schrijven voor zo’n bezetting zonder harmonisch instrument is heel specifiek natuurlijk. Voorheen schreef ik veel op de piano maar nu heb ik gewoon via m’n sax of op papier ideeën uitgewerkt. Meestal probeer ik een twee- of driestemmig contrapunt te schrijven en te bedenken hoe ik de leegte kan benutten. Er zijn twee stemmen: bas en sax. En er zitten wel andere harmonieën in, maar die hoor je niet. Het mag ook ambigu zijn: is het nu die kleur of die kleur?”
Ook al zijn er maar twee stemmen – of soms drie als de drums er bijkleurt – harmonisch gebeurt er veel, zo concludeerden ook de jury’s in Gent en Avignon. “Er is veel informatie en dat is ook mijn streefdoel, ook omdat vaak de ritmiek een ‘leading factor’ is. Ik poog met weinig veel naar voren te laten komen, met originaliteit. Ik hoef niet altijd de melodie te spelen, Tijs kan dat ook doen en ook Wouter geeft melodische impulsen. Die rolverdeling versterkt elkaar.”
Op de vraag naar achterliggende polyfone akkoorden bij de stemmen, maakt Matthias een uitstap naar klassiek en verklaart zichzelf nader. “Bach componeerde bijvoorbeeld solo’s voor viool en cello en maakte – in muzikantentaal – verticale arpeggio’s die de hersens noten laten verwerken die vlak ervoor zijn gespeeld. Bij een stuk als ‘Try It’ heb ik dat toegepast, waardoor je haast bas- etudes hoort met sprongen in de lijn, met noten die blijven liggen en later weer een akkoord vormen. Dit houdt mij bezig. Ik geniet van de vrijheid om ermee te spelen en mijn instinct te volgen.”
Hij is net 30 geworden en tevreden met waar hij staat. “Die leeftijd zag ik altijd als een mijlpaal van dan moet ik dit en dit hebben bereikt, maar ik heb de indruk dat wat ik maak wordt geapprecieerd. Het vloeit allemaal vlot en natuurlijk, en hoeft niet geforceerd te worden. Ik voel dat er een soort van momentum is nu voor dit trio, ook door het winnen van die wedstrijden, en dat deze plaat als springplank kan fungeren naar een volgende momentum ook omdat we veel optredens hebben staan. Mijn hoop is dat het gestaag verder kan gaan.”
Pers:
“De uitstekende interactie en het hoogst persoonlijk hecht aanvoelen bewijst de uitzonderlijke kwaliteit van dit trio, dat elke rechtgeaarde jazzliefhebber zal aanspreken.”
Bernard Lefèvre, Jazzhalo
“De improvisaties van het trio zijn ritmisch en melodisch buitengewoon inventief.”
Cyriel Pluimakers, Jazzenzo
“Deze muziek is vol en diep, … een album vol verrassingen, om aandachtig naar te luisteren.”
Jean-Claude Vantroyen, Le Soir
